Weerstandsvermogen en risicobeheersing

Bedragen x € 1.000

Benodigde weerstandscapaciteit

Beschikbare weerstandscapaciteit

Met ingang van 2022 wordt de herijking van het gemeentefonds geeffectueerd. Er worden aparte onderzoeken uitgevoerd op drie onderdelen. De klassieke taken, het sociaal domein en beschermd wonen. De verschillende onderdelen zullen verschillende herverdeeleffecten kennen, maar omdat alle gemeentefondsmiddelen vrij besteedbaar zijn, is met name het totaaleffect van belang.
Volgens de laatste inzichten zal uit het onderzoek naar de verdeling van beschermd wonen een negetief herverdeeleffect volgen, maar uit de twee andere onderzoeken gezamenlijk een groter positief herverdeeleffect.
In het weerstandsvermogen houden we rekening met een maximaal herverdeeleffect van ruim 2% á € 10 miljoen. De kans dat dit optreedt, wordt met 10% echter klein geacht.

Het college heeft een voorbereidingsbesluit genomen voor het Spijkerkwartier.
Het onderhavige voorbereidingsbesluit loopt vooruit op het facetbestemmingsplan.
Dit facetbestemmingsplan zal de in het huidige bestemmingsplan geldende bouw- en gebruiksmogelijkheden van eigenaren beperken. Dit kan na het onherroepelijk worden van het bestemmingsplan leiden tot planschadeclaims van eigenaren en andere rechthebbenden.

Mogelijk extra kosten onderhoud om de Schouwburg langer in de lucht te houden zolang nog niet is gebouwd. en/of eventuele financiële gevolgen in exploitatie indien voorstellingen door slechte staat van onderhoud gebouw geannuleerd moeten worden.

In de afgelopen jaren heeft het Rijk de gemeenten verplicht om een faciliteit beschut werk aan te bieden. Arnhem voert deze wet uit, echter er is voor gekozen om hier niet actief op in te zetten (we hebben een alternatief: activerend werk). Het risico is dat Arnhem meer toekenningen beschut werk ontvangt en/of dat de keuze wordt gemaakt om actief in te zetten op beschut werk. Hiervoor is momenteel geen ruimte binnen het participatiebudget. Volledig meebewegen met de theoretische taakstelling van het Rijk betekent:
2019: € 1,77 miljoen tot € 3,23 miljoen (jaarlijks oplopend naar 15 tot 20 miljoen in 2048)

Het risico bestaat dat de gemeente de deelneming Scalabor als gevolg van een toekomstig negatief resultaat zal moeten afwaarderen. Mogelijke oorzaken:
• onvoldoende verandervermogen binnen het werkbedrijf leidt tot onvoldoende resultaten op het punt van arbeidsontwikkeling, doorstroming naar werk en financiële resultaten;
• onvoldoende benutting SW-werkplekken en onvoldoende rendabel maken van een SW-werkplek;
• onvoldoende inkoop P-wet trajecten (inwoners met een bijstandsuitkering) door gemeenten. Het bedrijfsplan Scalabor biedt arbeidsontwikkeldiensten aan voor inwoners die een beroep doen op ondersteuning vanuit de Participatiewet;
• onvoldoende aanbod van werk, oorzaken: 1. gemeente koopt groen en schoonmaak liever elders in, 2. mogelijke beperkingen in het aanbestedingsrecht;
• overige gemeenten zouden ervoor kunnen kiezen om na 5 jaar geteld vanaf de start in 2018 geen nieuwe DVO af te sluiten met Scalabor. Ook op dit onderdeel zal de gemeente de feitelijke ontwikkelingen volgen.

Arnhem heeft zich tot doel gesteld: het volgen van de landelijke trend op uitkeringslasten en daarboven op het realiseren van een uitstroom van 500 bijstandsgerechtigden. De ambitie is ambitieus. Door passend beleid te maken op deze doelgroep, heeft Arnhem invloed op de ontwikkeling van de uitkeringslasten. In de prognose van de uitkeringslasten in het jaar 2023 wordt rekening gehouden met een maximaal tekort van 6%. Over de afgelopen jaren heeft Arnhem de landelijke lijn wat betreft bijstandsontwikkeling niet weten te halen. Risico: Beleid heeft onvoldoende effect op de doelgroep waardoor de uitkeringslasten van Arnhem achter blijven ten opzichte van de landelijke trend en de ambitie om een extra uitstroom van 500 bijstandsgerechtigden te realiseren. Het maximale risico dat Arnhem op BUIG loopt is, middels de vangnetregeling, gemaximaliseerd tot 10% van het BUIG budget. In de begroting wordt al rekening gehouden met een deel van dit maximale risico. Het verchil tussen het in de begroting opgenomen tekort en het maximale eigen risico bedraagt op basis van het voorlopig budget 2020 circa € 2,3 mln.
Dit risico heeft een directe relatie met risico BUIG Budgetbijstelling door het Rijk (bij budgetbijstellingen muteert ook het maximaal eigen risico op BUIG).

Voor het opvangen van resultaten in de Bedrijfsvoering is de BR Bedrijfsvoering ingericht. Met deze BR moeten resultaten op De Connectie, frictiekosten als gevolg van afbouw formatie overheadafdelingen en andere incidentele afwijkingen op personeel worden opgevangen. Het risico bestaat dat de BR op termijn niet voldoende is c.q. wordt gevoed vanuit te verwachten voordelen van De Connectie.

De begroting van de BVO De Connectie kent een aantal onzekerheden dat een risico vormt:
• overige risico's die samenhangen met de Connectie. (maximaal financieel gevolg € 2.300.000,-)
• BTW: Het risico op kostprijsverhogende BTW als gevolg van de verzelfstandiging van De Connectie. (maximaal financieel gevolg €170.000)
• frictie: risico op frictiekosten als gevolg van: boventalligheid; wegvallen dienstverlening aan De Connectie; afbouw formatie door harmonisering. (ongekwantificeerd)
• desintegratie Huisvesting: risico als gevolg van leegstaande panden doordat De Connectie een andere vestigingsplaats kiest. (ongekwantificeerd)
• outputfinanciering: risico dat de invoering van outputfinanciering een hogere bijdrage voor Arnhem tot gevolg heeft. (ongekwantificeerd)

Minder overhead-dekking als gevolg van marktconforme tarieven voor verzelfstandigde onderdelen en derden.

De begroting van VGGM 2021 kent een aantal onzekerheden, voor crisisbeheersing en brandweer gaat het onder meer om:
• Project repressieve beroepsorganisatie Arnhem en Ede-Centrum
Om de kwaliteit van de brandweerzorg volgens het dekkingsplan te garanderen is een belangrijk aandachtspunt het continueren van de paraatheid voor de uitrukpost Ede-Centrum. Om deze paraatheid te continueren wordt geadviseerd om op korte termijn over te gaan tot een 24 uurs bezetting. Besluitvorming om te komen tot een 24 uurs bezetting is nog niet genomen. Mogelijke zijn er financiële consequenties voor de gemeente Arnhem (financieel maximum gevolg € 450.000).
• Paraatheid brandweer in relatie tot beschikbaarheid vrijwilligers
De paraatheid van de brandweer staat onder druk als gevolg van afnemende beschikbaarheid vrijwilligers en gevolgen invoering WNRA. Mogelijke zijn er financiële consequenties (financieel maximum gevolg € 600.000).

Totaal benodigde weerstandscapaciteit grondexploitatie:

Conjuncturele (marktrisico) en projectspecifieke risico's grondexploitatie

Strategisch bezit (mva)

Anterieure overeenkomsten

Totaal

Er zijn maatregelen vastgesteld om de oplopende zorgkosten te beperken en waar mogelijk terug te dringen. Deze maatregelen gaan als vanzelfsprekend gepaard met een bepaalde mate van onzekerheid. Daarbij is de implementatiedatum vertraagd van 1 januari naar 1 februari, dit heeft effect op de realisatie van de taakstelling.

3

5

Ondanks de maatregelen die in 2018 genomen zijn, stijgen de kosten van de jeugdzorg meer dan we hadden voorzien. Om deze reden is een taskforce opgericht die de opdracht heeft om aanvullende maatregelen te formuleren ter hoogte van 5 miljoen. Er is echter een risico dat dit bedrag niet wordt gehaald. Dit komt doordat er bestuurlijk nog geen besluitvorming is over de maatregelen en de maatregelen nog niet volledig zijn uitgewerkt, o.a. wat betreft financiële effecten. Daarnaast weten we niet of de effecten van de maatregelen worden gerealiseerd.

3

5

Alhoewel we beter in staat zijn de volume ontwikkeling te monitoren en te prognosticeren, gaan prognoses altijd gepaard met een bepaalde onzekerheid. Derhalve is in de begroting is een deel van de volumestijging zorg gecompenseerd, deels is dit gelet op de onzekerheid als risico verdisconteerd in het weerstandsvermogen.

5

4

Het Rijk bereidt een aanpassing van het huidige woonplaatsbeginsel in de Jeugdwet voor per 1 januari 2021. Het woonplaatsbeginsel bepaalt welke gemeente inhoudelijk en financieel verantwoordelijk is voor de jeugdzorg van een jeugdige. Uitgangspunt in de nieuwe definitie van het woonplaatsbeginsel wordt de gemeente waar de jeugdige zijn woonadres heeft volgens de Basisregistratie Personen (de BRP). Dit vervangt het huidige woonplaatsbeginsel, waarbij verblijfsregistratie van het (ouderlijk) gezag incl. voogdij bepalend is voor de verantwoordelijke gemeente.
De nieuwe definitie wordt van toepassing op jeugdhulp zonder verblijf. Bij jeugdhulp met verblijf wordt het uitgangspunt dat als woonplaats geldt de gemeente waar de jeugdige onmiddellijk voorafgaande aan zijn verblijf zijn woonadres in de zin van de Wet basisregistratie personen had. De gemeente waar de jeugdige vandaan komt, blijft daardoor verantwoordelijk voor de jeugdige en voor de kosten van de jeugdhulp voor deze jeugdige.
Deze aanpassing heeft een omvangrijke eenmalige (administratieve) overdracht van jeugdige cliënten tussen gemeenten tot gevolg, benevens financiële herverdeeleffecten, zowel qua verdeelmodel als qua zorglasten. In januari 2019 zijn eerste en voorlopige doorrekeningen van het CBS van de herverdeeleffecten van deze zorgbudgetten en -lasten voor gemeenten beschikbaar gekomen. Arnhem zou er op basis van deze eerste berekeningen per saldo (dus budgettaire en zorgeffecten tezamen genomen) afgerond € 1,7 miljoen op achteruit gaan.

3

5

Er is sprake van een volumegroei binnen het doelgroepenvervoer. Analyses van dit gebruik laten vanaf de start van AVAN over de gehele linie een toename zien. Uit landelijke analyses volgt de verwachting dat deze toename zich vanaf 2020 door blijft zetten. Gelet op de resultaten in 2019 volgt AVAN deze landelijke ontwikkelingen.
Ter bepaling van de hoeveelheid wordt door de BVO DRAN als basis het gemiddelde genomen van de laatste 4 maanden van het voorgaande jaar. De ervaring leert dat dit gemiddelde een goede indicatie is voor de eerste 6 maanden van het nieuwe jaar. Vanaf de 7e maand van het nieuwe jaar wordt rekening gehouden met een verdere toename ten opzichte van het eerste half jaar van het gebruik van vervoer in het kader van Jeugdwet (+15%), Dagbesteding (+5%), Leerlingenvervoer (+5%) en Vraagafhankelijk vervoer (+10%). Ondanks de genomen beleidsmaatregelen wordt verwacht dat ook in Arnhem het volume blijft stijgen en daarom moet er rekening gehouden worden met een stijging van de vervoerskosten.

5

4