Wijken algemeen

De teams Leefomgeving kennen de wijk en weten wat er speelt. Steeds meer Arnhemmers hebben invloed op hun leefomgeving en pakken waar men wil en kan de regie. Goede samenwerking tussen bewoners, partners en gemeente is essentieel gebleken voor het bereiken van successen. Voorbeelden van concrete en praktische successen zijn: opening van de Overkant in Presikhaaf, de Buurt Fabriek in Noord Oost en De Duiventil in Malburgen, structurele borging van de straatcoaches, inloopspreekuren in Elderveld voor vragen over inkomensondersteuning of werk/participatie en structureel dagelijks naschoolsprogramma in Noord West. Er is daarom veel geïnvesteerd in de samenwerking met externen, maar ook in de samenwerking met de stedelijke programma's (zie ook de acht wijkprogramma's). We hebben een belangrijke stap gezet die, naast focus op de wijk, zorgt voor een betere verankering van wijksturing in stedelijke programma's met de ambitie gezamenlijk nog beter te kunnen prioriteren op maatschappelijke vraagstukken en inzet van middelen. Dit is in lijn met de gezamenlijke opgave voor de stad.

Sociale en fysieke veiligheid
Gelet op de grote verschillen per wijk, is de focus gelegd op wijken die slecht scoren op veiligheid. In diverse wijken zijn er het afgelopen jaar goede en inspirerende gesprekken gevoerd om samen met de bewoners, ondernemers en de professionals te komen tot een wijkveiligheidsagenda. Schoon, heel en veilig is de basis voor de kwaliteit van de leefomgeving. De uitwerking van de veiligheidsagenda's per wijk zal in 2020 verder worden opgepakt.

Meedoen, zelfredzaamheid en sociale cohesie
In de wijken waar de behoefte het grootst en de noodzaak het hoogst is, zijn ook in 2019 voorzieningen toegevoegd of verbeterd. Uitgangspunt is steeds geweest dat deze voorzieningen toegankelijk en betaalbaar zijn voor bewoners, zodat iedereen gelijke kansen heeft en mee kan doen. In verschillende wijken zijn wijkontmoetingsplekken ontwikkeld en versterkt.

De wijkinitiatieven en voorzieningen voor kinderen die in armoede opgroeien (Kansrijk Opgroeien) zijn verder ontwikkeld. Met de deelnemende partijen zijn meerjarige afspraken gemaakt over de uitvoering van de naschoolse activiteiten. Daarnaast is de extra subsidie voor Stichting Leergeld gecontinueerd.

Er zijn meer inwoners bereikt met een inkomensregeling en De GelrePas is toegankelijk gemaakt voor gezinnen met kinderen tot 130% van de bijstandsnorm. De nieuwe aanbesteding voor de Collectieve ziektekostenverzekering is afgerond; in de komende jaren zal Menzis de verzekering aanbieden. De voorbereiding van een nieuwe armoedeagenda 2020-2023 is in gang gezet, net als de voorbereiding voor de aanbesteding van de GelrePas nieuwe stijl.

In het coalitieakkoord is structureel 500.000 euro beschikbaar voor ontmoeten. Het college heeft besloten om dit vanaf 2020 in te gaan zetten. In 2019 is er een kader opgesteld voor ontmoetingsgelden door de wijken.

De teams Leefomgeving en de Sociale wijkteams hebben met elkaar gewerkt aan de ontwikkeling van algemene voorzieningen en het versterken van het netwerk in de wijken ten behoeve van een goede samenwerking op vragen uit de wijk.

Er zijn diverse inspanningen verricht om Arnhemmers die al lange tijd aan de kant staan en afhankelijk zijn van inkomensondersteuning, te activeren op weg naar werk. Deels gebeurt dit via een stadsbrede aanpak (bemiddelen aan de poort, inzet versnellingsteam, inzet Scalabor) voor een toelichting zie programma 'Doorbraak naar werk'. Via een gebiedsgerichte samenwerking tussen Werk & Inkomen, de Sociale wijkteams en de teams Leefomgeving kunnen bewoners terecht met vragen op het gebied van inkomensondersteuning of werk/participatie terecht in hun eigen wijk.
De gebiedsgerichte samenwerking is een aanzet tot een integrale werkwijze dat in 2020 verder zal doorontwikkelen.

Gezondheid
De teams Leefomgeving zien sport en bewegen als middel dat een bijdrage levert aan maatschappelijke thema's zoals mentale en fysieke fitheid, sociale cohesie, ontmoeten en kansengelijkheid. Deze thema's komen terug in de speerpunten van de specifieke wijken. De teams Leefomgeving constateren dat een integrale aanpak op deze onderwerpen noodzakelijk is. Met het Sportbedrijf Arnhem zijn nieuwe afspraken gemaakt die in relatie met het stedelijke programma (zie R5 en R7) bijdragen aan een gezonder en fitter Arnhem.

Vergroenen, openbare ruimte en duurzaamheid
In de begroting 2019 is een aanzienlijk deel van het budget voor het onderhoud van de openbare ruimte toegekend aan de wijken. Dit maakt onderdeel uit van de wijkbegrotingen. De verantwoording over deze thema's is te vinden in de programma's R2, R5 en R7.
Grootschalig onderhoud van de openbare ruimte is uitgevoerd  in het Spijkerkwartier en Geitenkamp. Daarnaast is een start gemaakt met groot onderhoud in Schaarsbergen (Bakenberg), Eilandje Urk ('t Arnhemse Broek) en enkele straten in Elden. De aanpak vanuit het groot onderhoud zorgt ook voor verbinding in de wijk omdat bewoners verleid worden om mee te praten over de ontwikkelingen in hun straat of buurt. In 2019 is er naast de fysieke ingrepen is tegelijkertijd ook oog en oor voor de kwetsbare inwoners.

Alle wijken hebben gemeen dat bewoners vergroening belangrijk vinden voor een prettige en gezonde leefomgeving. Dat helpt gelijk bij de aanpak van klimaatadaptatie en verhoogt de kwaliteit van de leefomgeving. Bij uitvoering van projecten in de openbare ruimte zoeken we dan ook steeds naar mogelijkheden om stad en wijken verder te vergroenen. Waar en wat wordt opgepakt is per wijk sterk afhankelijk van de situatie en de betrokkenheid van actieve bewoners. Waarbij de ene wijk aansluit op de ontwikkelingen van klimaatadaptieve acties richt een andere wijk zich op de circulaire economie of vergroening. Zodoende zijn er in heel Arnhem verschillende projecten opgepakt en uitgevoerd. In verschillende wijken zijn energiecoaches actief die zorgen voor energie bewustzijn. De lancering van de website ArnhemAan vanuit het aanjaagfonds zorgt voor een positieve impuls zodat bewoners ook veel makkelijker in actie kunnen komen.

Basis op orde
Goede wijksturing is sterk afhankelijk van inhoudelijke keuzes en afstemming met stedelijke opgaven. Dit wordt ondersteund door de systemen die de financiële rapportages produceren met de juiste managementinformatie per wijk. Hiervoor is een upgrade nodig die zorgt voor aansluiting op de wijkprogramma's. In 2019  is er gestart met, 'de basis op orde' dat leidt naar een informatiesysteem dat accuraat is en de wijken van actuele management informatie voorziet.

Praktische Zaken (voorheen Shared Service Center)
Wijksturing is gericht op meer invloed en meer zelforganisatie vanuit bewoners. Bewoners- en vrijwilligersinitiatieven zijn dan ook van groot belang. De gemeente ondersteunt dit door de inzet van Praktische Zaken. Het doel is om burgerinitiatieven en vrijwilligersorganisaties zo veel mogelijk te ontlasten, waardoor zij een grotere kans van slagen hebben en bovendien geld en energie worden bespaard. De raad is begin 2019 hierover geïnformeerd.

Sociale wijkteams

De Sociale wijkteams hebben in 2019 de volgende taken uitgevoerd:

• kortdurende ondersteuning geboden en individuele inwoners geholpen hun netwerk en de beschikbare algemene voorzieningen te benutten;
• de inwoners begeleid met het opstellen van het eigen (gezins)plan;
• indien nodig specialistische zorg ingezet;
• een netwerk in de wijk onderhouden, mede gericht op preventie en vroegsignalering;
• de gemeente en wijkteams Leefomgeving geadviseerd over passende inkoop van algemene en specialistische voorzieningen;
• de regionale opdracht toegang 'Beschermd Wonen/Thuis' uitgevoerd.